نظارت بر سبک عزاداری های  قزوین

آرین صفوی | قزوین ـ خبرنگار: 


 نگاهی اجمالی به مراسم عزاداری که در سال‌های اخیر در استان برگزار شده است، نشان می‌دهد برخی از آیین‌ها مهجور واقع شده‌اند یا تحت‌الشعاع شیوه‌های عزاداری جدید و وارداتی قرار گرفته‌اند. 

برخی شیوه‌ها از استان‌های همجوار به ‌ویژه از تهران وارد قزوین شده‌اند و اگرچه نتوانسته‌اند جای آیین‌های عزاداری سنتی را در استان بگیرند، اما از سوی برخی از هیات‌های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در صورت ادامه این روند می‌توانند جایگاه اجتماعی سنت‌های عزاداری قزوینی‌ها را تهدید 
کنند.

 با وجود این‌که سال‌هاست از ضرورت فاخرسازی مراسم عزاداری ماه محرم در استان قزوین صحبت می‌شود، اما هنوز مشکلاتی مانند صدای بلند طبل‌ها و شیپورها و ورود وقت و بی‌وقت دسته‌های عزاداری به محله‌ها و بیدار کردن مردم در نیمه‌های شب حل‌نشده باقی مانده است. 


رقابت بین هیات‌های مذهبی

یک کارشناس مذهبی با یادآوری این‌که محرم ماه شعور است تا شور به همشهری گفت: یکی از مشکلات هیات‌ها و دسته‌های عزاداری ما در محرم به ‌ویژه در سال‌های اخیر رقابت شدیدی است که گاهی بین گروه‌ها و هیات‌های مذهبی به وجود می‌آید که حتی در برخی مواقع نفس و نیت کار را زیر سؤال می‌برد و به ضد خود بدل می‌شود. 

حجت‌الاسلام و المسلمین عباس اوتارخانی استفاده از بلندگوها، طبل‌ها و سنج‌های آزاردهنده را از مصادیق این رقابت منفی برشمرد و افزود: صدای حق قیام امام حسین (ع) این قدر بلند است که برای یادآوری و بازگو کردن آن به این سر و صداهای ناهنجار نیاز نیست. ضمن این‌که آزار و اذیت مردم از خط قرمزهای دین به ‌ویژه ائمه اطهار (ع) است. 

وی با اشاره به انجام دادن بعضی رفتارها مانند نواختن شیپور و اجرای آهنگ‌های نامعمول ادامه داد: گاهی از اشعار غلوآمیز و موسیقی استفاده می‌شود که در شأن امام حسین (ع)، دین اسلام و مؤمنان عزادار نیست. 


غلبه بعد عاطفی بر عقلی

این روحانی غلبه کردن بعد عاطفی و غفلت از شناخت دینی را از آسیب‌های جدی عزاداری‌های محرم در استان قزوین دانست و بیان کرد: متاسفانه دلیل اصلی این معضل قرار گرفتن مجالس عزاداری در اختیار افراد کم‌سواد و گاه بی‌سواد است که سبب رویگردانی مردم در حضور در برخی مجالس شده 
است. 

حجت‌الاسلام اوتارخانی تداخل مراسم عزاداری با خرافات و خرده‌فرهنگ‌های غلط را در استان قزوین یادآور شد و گفت: مسدود کردن خیابان‌ها از مصادیق آزاررسانی بعضی هیات‌ها است. تکراری بودن محتوا، اشعار و شیوه‌های اجرای عزاداری نیز از آسیب‌های مهمی است که از کیفیت عزاداری‌ها به شدت کاسته است. 


نظارت بر هیات‌های عزاداری

در مراسم عزاداری دهه اول محرم، سازمان تبلیغات اسلامی نظارت جدی‌تری بر هیات‌ها و گروه‌های عزادار اعمال خواهد کرد.

 مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان ضمن باشکوه خواندن حضور پرشور مردم قزوین در مراسم عزاداری سالار شهدا (ع) گفت: سازمان تبلیغات، به عنوان مسئول سازماندهی امور فرهنگی و تبلیغی در استان، 2100 هیات مذهبی ثبت ملی شده را ساماندهی کرده است و نظارت بر شبکه مداحان شامل 1500 مداح را در ماه‌های محرم و صفر برعهده دارد. 

حجت‌الاسلام و المسلمین علی نعمت‌اللهی به ساماندهی توزیع نذور بین هیات‌های مذهبی توسط این نهاد اشاره کرد و افزود: در محرم امسال هم مانند گذشته، نذرهایی مانند برنج، گوشت و دیگر اقلام غذایی که از طریق نهادهای مربوطه و انجمن‌های مردمی در اختیار ما قرار داده شده را میان هیات‌های مختلف عزاداری تقسیم و توزیع می‌کنیم. 


استفاده از اشعار فاخر

مدیرکل تبلیغات اسلامی قزوین، ضمن آسیب‌شناسی عزاداری محرم در روزهایی مانند تاسوعا و عاشورا، عنوان کرد: استفاده نکردن از اشعار فاخر و پرمحتوا از جمله آسیب‌های مداحی و نوحه‌خوانی در عزاداری‌هاست. در این بین، به جز نظارت دستگاه‌ها به پویشی مردمی نیاز داریم تا هر مدحی با هر محتوایی اجازه انتشار در فضای مقدس عزاداری‌ها را نداشته باشد به‌ ویژه مدح‌هایی که حاشیه کربلا را به اصل آن ترجیح می‌دهند. 

حجت‌الاسلام نعمت‌اللهی همچنین از مسئولان صداوسیما خواست که علامت‌ها را در پخش‌های زنده تلویزیونی نمایش ندهند تا بدین وسیله از رسمیت یافتن حضور آنها جلوگیری شود. 


استفاده از آموزش برای کاهش آسیب‌ها

مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان قزوین با اشاره به حضور هیات‌های غیررسمی و بی‌مجوز در مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) خاطرنشان کرد: متاسفانه اغلب مشکلات در این هیات‌ها دیده می‌شود. 

هیات‌های ریشه‌دار و شاخص استان معمولاً از این دست اقدام‌ها پیشگیری می‌کنند و کمتر به تذکر در مورد آنها نیاز است. ابزار برخورد با هیات‌های متخلف در قانون پیش‌بینی شده است و اگر هیاتی بخواهد مدام از مقررات تعیین‌شده تخطی کند بعد از چند مرحله تذکر، مجوز آن باطل و با عوامل آن برخورد قانونی خواهد شد. 

وی با تأکید بر لزوم ارتقای سطح فکری جامعه برای کاهش آسیب‌های مراسم عزاداری محرم و صفر توضیح داد: کار هیات‌داری کاری دلی و عاشقانه است که کمتر می‌توانیم به شیوه دستوری و تحکمی با آن برخورد کنیم. به همین دلیل بیشتر از ابزارهای آموزشی، توجیهی و بازدارنده برای ساماندهی مراسم عزاداری بهره می‌بریم. 

در این میان نباید نقش اثرگذار رسانه‌های بومی و محلی مانند مطبوعات، پایگاه‌های خبری و صداوسیمای مرکز قزوین را در فرهنگ‌سازی و آموزش درست عزاداران حسینی نادیده گرفت.